Vulva ve Vajen Kanseri

Vulva kanseri kadın cinsel organının dış yüzeyinde meydana gelen bir kanser tipidir. Vulva, üretra ve vajinanın klitoris ve küçük dudaklar  dahil çevreyi saran cilt alanıdır.
Vulva kanseri genellikle vulvada bir yumru veya yara seklinde görülür ve kaşıntı ve ağrıya neden olur. Vulva kanseri seyrek görülür ve jinekolojik kanserlerin yaklaşık %4’ünü oluşturur. Herhangi bir yaşta meydana gelebilir; ancak vulva kanseri en sık ileri yaşta, menopoz sonrası kadınlarda görülür.

BELİRTİLER (SEMPTOMLAR):
Vulva kanserinin belirti ve semptomları aşağıdakileri içerebilir:

  • Sürekli kaşıntı (pruritis)
  • Ağrı ve hassasiyet
  • Renk değişikliği veya kalınlaşma gibi cilt değişiklikleri
  • Bir yumru, siğil benzeri veya karnibahar benzeri kitle veya açık yara (ülser)
  • Anormal kanama
  • Yanma
  • Ağrı

NEDENLERİ:
Vulva kanserine neyin neden olduğu tam bilinmemektedir. Genel olarak bir hücrenin DNA’sında meydana gelen anormal değişiklikler nedeniyle (mutasyon ) kanserin başladığı kabul edilir. Mutasyonlar hücrenin hızlı şekilde gelişmesi ve bölünmesine neden olur. Hücreler ve bu hücrelerden bölünen diğer hücreler, normal hücreler ölürken yaşamaya devam eder. Biriken hücreler  bir tümör oluşturur, çevredeki dokuları işgal eder ve vücudun diğer bölgelerine yayılır.

VULVA KANSERİ TİPLERİ:

  • Vulva skuamöz hücre kanseri: Bu kanser vulva yüzeyini kaplayan ince, düz hucre tabakasindan  başlar. Çoğu vulva kanseri skuamöz hücreli kanserdir (% 90 ).
  • Vulvar melanom: Bu kanser vulva cildinde pigment üreten hücrelerde başlar.
  • Adeno karsinomlar
  • Bartholin bezi kanseri
  • Sarkomlar
  • Metastatik

RİSK FAKTÖRLERİ:
Vulva kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdakiler dahil belirli faktörlerin hastalık riskini artırdığı düşünülmektedir:

  • Artan yaş: Vulva kanseri riski yaşlılıkla artar ancak herhangi bir yaşta da meydana gelebilir. Tanıdaki ortalama yaş 65’tir.
  • İnsan papilloma virüsüne (HPV) enfeksiyonu: HPV, vulva kanseri ve rahim ağzı kanseri dahil çeşitli kanserlerin riskini artıran, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır. Cinsel anlamda aktif, birçok genç kadın HPV’ye maruz kalır. Ancak çoğunlukla enfeksiyon kanseri tetiklemez. bazı kadınlar için enfeksiyon hücrelerin değişmesine neden olur ve gelecekte kanser riskini artırır.
  • Sigara kullanımı: Sigara kullanımı vulva kanseri riskini artırır.
  • İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV) ile enfekte olmak: Cinsel yolla bulaşan bu virüs bağışıklık sistemini zayıflatır, sizi HPV enfeksiyonlarına karşı savunmasız hale getirir ve böylelikle vulva kanseri riskini artırır.
  • Vulvanın prekanser koşulları geçmişine sahip olmak: Vulvar intraepitelyal neoplazi, vulva kanseri riskini artıran bir prekanser koşuludur. Vulvar intraepitelyal neoplazili çoğu kadında hiç kanser gelişmeyecektir; ancak az sayıda kadında sonunda invaziv vulva kanseri gelişir. Bu nedenle doktorunuz anormal hücrelerin bulunduğu alanın alınması ve periyodik takiplerin yapılmasını önerebilir.
  • Vulvayı içeren bir cilt hastalığının bulunması: Vulva cildinin ince ve kaşıntılı olmasına neden olan Liken Skleroz vulva kanseri riskini artırır.

TANI:

  • Vulvanın incelenmesi. Doktorunuz anormallikleri incelemek için vulvada bir fiziksel muayene yapabilir.
  • Vulvanın incelenmesi için özel bir lens kullanılması. Bir kolposkopi muayenesi sırasında doktorunuz anormal alanları yakından incelemek için vulvanızda büyütece benzer bir alet kullanır.
  • Test için bir doku örneği alma (biyopsi). Vulvada şüpheli bir cilt alanının kanserli olup olmadığını belirlemek için  cildin bir bölümünün almasidir. Bir biyopsi prosedürü sırasında bu alan lokal anestezi ile uyuşturulur ve bir neşter veya başka özel bir kesme aleti kullanılarak şüpheli alanın tümü veya bir bölümü alınır. Ne kadar cilt bölümü alınacağına bağlı olarak dikiş atılması gerekebilir.
  • Kanser boyutunun belirlenmesi Tanı doğrulandıktan sonra doktorunuz kanserin boyutunu ve düzeyini (evresinin) belirlemek için bazı çalışmalar yapar. Evrelendirme testleri aşağıdakileri içerir:
  • Pelvik muayene.
  • Görüntüleme testleri. Göğüs veya karın bölgesindeki görüntüler kanserin diğer alanlara yayılıp yayılmadığını gösterebilir. görüntüleme testleri röntgen, bilgisayarlı tomografi (CT) ve manyetik rezonans görüntülemeyi (MRI) içerebilir.

Vulva kanseri evreleri aşağıdakileri içerir:

  • Evre I vajina girişi ile anüs (perinum) arasındaki cilt alanı veya vulva ile sınırlı küçük bir tümör anlamına gelir. Bu kanser lenf düğümlerine veya vücudunuzun diğer bölgelerine yayılmamıştır.
  • Evre II tümörler üretranın alt bölümleri, vajina ve anüs gibi çevredeki yapıları içerecek şekilde yayılan kanserlerdir.
  • Evre III kanser lenf düğümlerine yayılmıştır.
  • Evre IVA kanserin lenf düğümlerine daha çok yayıldığı veya üretra veya vajinanın üst bölümlerine yayıldığı veya mesane, rektum ve kalça kemiğine yayıldığı anlamına gelir.
  • Evre IVB kanserin vücudun uzak bölgelerine yayıldığı (metastaz) anlamına gelir.

TEDAVİ:
Vulva kanserinin tedavisi cerrahidir. Vulva kanseri ameliyatında bazen tüm vulvanın alınması gerekir. Vulva kanseri ne kadar erken teşhis edilirse tedavi için kapsamlı bir ameliyat gerekliliği riski o kadar azalır.
Vulva kanseri için tedavi seçenekleri kanserin tipine ve evresine, genel sağlık durumunuza ve tercihlerinize bağlıdır.

  • Cerrahi :Vulva kanseri tedavisinde kullanılan ameliyatlar aşağıdakileri içerir:
  • Kanseri ve Sağlıklı Dokunun Kenarını Almak (Eksizyon). Ayrıca geniş lokal eksizyon veya radikal eksizyon da denilen bu işlem kanserin ve tam çevresindeki normal dokunun en az 3/4 inç (2 cm) bölümünün kesilerek alınması içerir. Doktorunuzun normal görünen doku kenarını keserek alması, tüm kanserli hücrelerin alındığından emin olmaya yardımcı olur.
  • Vulvanın Bir Bölümünün Alınması (Kısmi Vulvektomi): Kısmi vulvektomi sırasında vulvanın bir kısmı ve altında yatan dokular alınır.
  • Vulvanın Tümünün Alınması (Radikal Vulvektomi): Radikal vulvektomi klitoris ve altta yatan doku dahil tüm vulvanın alınmasını içerir.
  • İlerlemiş Kanser için Kapsamlı Ameliyat: Kanser vulva dışına ve çevredeki organlara yayılmışsa doktorunuz pelvik eksenterasyon adı verilen bir ameliyatla vulvanın tümünün ve çevredeki organların alınmasını önerebilir. Kanserin nereye yayıldığına bağlı olarak cerrah alt kolon, rektum, mesane, rahim ağzi, rahim, vajina, yumurtalıklar ve çevredeki lenf düğümlerini alabilir. Mesane, rektum veya kolon alınırsa idrarın bir torbaya (ostomi) atılması için vücudunuzda yapay bir çıkış (stoma) oluşturulacaktır.

Yara veya arkada kalan alan genelde vücudunuzun başka bir bölgesinden greftlenen cilt olmadan kapanabilir. Ancak kanserin ne kadar yayıldığına ve ne kadar doku cikartilmasi gerektiğine bağlı olarak  bir rekonstrüktif cerrahi uygulanabilir – bu işlemde bu alanı kaplamak için vücudunuzun başka bir bölümünden cilt grefti hazırlanır.
Tüm vulvanın alınmasına yönelik ameliyat , kesi çevresinde enfeksiyon ve iyileşme sorunları gibi komplikasyonların riskini taşır. Buna ek olarak vulva pedinin bir kısmı veya tümü alındığında uzun süre boyunca oturmak rahatsız edici olabilir. Cinsel organ bölgesinde uyuşma hissedilebilir ve cinsel ilişki sırasında orgazma ulaşmak zorlaşabilir.

  • Çevredeki lenf düğümlerini almaya yönelik ameliyat Vulva kanseri sıklıkla kasıktaki lenf düğümlerine yayılır, dolayısıyla doktorunuz kanserin alınması için yapılan ameliyat sırasında bu lenf düğümlerini de alabilir. Sizin durumunuza bağlı olarak doktorunuz yalnızca birkaç lenf düğümünü veya birçok lenf düğümünü alabilir.

Lenf düğümlerinin alınması sıvı tutulumuna ve bacakların şişmesine neden olur (buna lenfödem denilir).  Bu komplikasyon gelişirse  semptomların azalmasina yardımcı olacak kompresyon aletleri veya destek çorapları verilebilir.
Sentinel lenf düğümü biyopsisi adı verilen bu prosedür kanserin ilk olarak yayılmasının en muhtemel olduğu lenf düğümünün tanımlanmasını içerir. Cerrah daha sonra test edilmek üzere lenf düğümünü alır. Kanser hücreleri bu lenf düğümünde tespit edilmezse kanser hücrelerinin diğer lenf düğümlerine yayılmamis demektir bu nedenle sentinel lenf nodu biopsisi yapilan olgularda daha az lenfadenektomi yapilir ve dolayisiyla daha az lenfodem gorulur .

  • Radyoterapi Radyoterapide kanser hücrelerini öldürmek için yüksek güçte enerji ışınları (örneğin, X ışınları) kullanılır. Vulva kanseri için radyoterapi genelde vücudunuzun etrafında dönen ve cildinizde kesin noktalara radyasyon uygulayan bir makine tarafından uygulanır (harici ışın radyoterapisi).

Radyoterapi bazen vulva kanserlerinin boyutunu küçülterek ameliyatın başarı şansını artırmak için kullanılır. Radyoterapi bazen kemoterapi ile birlikte uygulanır ve böylelikle kanser hücreleri radyoterapiye daha duyarlı hale getirilebilir.Lenf düğümlerinde kanser hücreleri belirlenirse  ameliyattan sonra geride kalma ihtimali olan  tüm kanser hücrelerini öldürmek için lenf düğümleri çevresindeki alana radyoterapi uygulanmasını önerilir.

  • Kemoterapi Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için kimyasal maddelerin kullanıldığı bir ilaç tedavisidir. Kemoterapi ilaçları genelde bir damar veya ağız yoluyla uygulanır.

Vücudun diğer alanların yayılan ilerlemiş vulva kanserli kadınlar için kemoterapi bir seçenek olabilir. Bazen kemoterapi vulva kanserlerinin boyutunu küçülterek ameliyatın başarı şansını artırmak için radyoterapi ile birlikte kullanılır.

  • Tedaviden sonra takip testleri Vulva kanseri tedavisini tamamladıktan sonra kanser nüksü olup olmadığına bakmak için periyodik takip muayeneleri önerebilir. Başarılı bir tedaviden sonra bile vulva kanseri nüksedebilir. Genelde vulva kanseri tedavisinden sonraki ilk ikiyılda, her 3-4 ayda bir sonraki 3 yil 6 ayda bir muayene yapilması önerilir.

KORUNMA:
Cinsel yolla bulaşan hastalık riskinizi azaltın Vulva kanseri riskini azaltmak için HPV ve HIV gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların riskini azaltın. Bu hastalıkların riskini azaltmak için:
Cinsel partner sayınızı sınırlandırın. Ne kadar fazla cinsel partnerinizi olursa HPV bulaşma riskini o kadar yüksektir.
Her cinsel ilişkide prezervatif kullanın. Prezervatif sizi HIV bulaşmasına karşı koruyabilir. Prezervatifler HPV bulaşma riskini azaltabilir ancak sizi buna karşı tamamen koruyamaz.
HPV aşısını göz önünde bulundurun. Kız çocukları ve genç kadınlar vulva kanserinin çoğu vakasına neden odluğu düşünülen virüsün suşlarına karşı korunmak amacıyla HPV aşısı olmayı düşünebilir.
Periodik pelvik muayene yaptirin Bu muayeneler doktorunuzun vulvayı görsel olarak incelemesine ve anormallikleri kontrol etmek için iç organları elle muayene etmesine izin verir.