Miyomlar
MYOMA UTERİ
Myomlar, üreme çağında görülen rahmin kas dokusundan (myometrium) kaynaklanan kanser olmayan iyi huylu tümörlerdir. Sayıları, boyutları, yerleşim yerleri farklılık gösterir. Kadınların üçte birinde bu myomlar bulunabilirken bir kısmı hayat boyu hiç belirti vermez ve tesadüfen jinekolojik muayene sırasında veya ultrason sırasında tesbit edilir. Bazen de göğüs kafesine kadar büyüyebilirler.
BELİRTİLER
Çoğu kadında myomlar herhangi bir belirti vermez. Belirti verdiğinde yerleşim yerine, sayısına ve boyutuna göre belirtiler değişebilir.
En sık belirtiler:
- Şiddetli adet kanamaları
- Uzun süren adet kanamaları
- Bası belirtileri ve Ağrı
- Sık idrara çıkma
- Mesaneyi tam boşaltamama ve zor idrar yapma
- Kabızlık
- Bel ve bacak ağrısı
- Nadiren çok hızlı büyüdüğünde kanlanması bozulursa şiddetli akut pelvik ağrı olabilir
Myomlar genellikle yerleşim yerlerine göre sınıflandırılır:
Submüköz myomlar: Rahim boşluğuna büyüyen myomlar
İntramural myomlar: Rahim duvarı içinde büyüyen myomlar
Subseröz myomlar : Rahim dışına doğru büyüyen myomlar
NEDENLERİ:
- Genetik
- Hormonlar: Genellikle estrojenler ve aynı zamanda progesteronlar myomların boyutlarının büyümesine neden olur.
Myomlar menopoz sonrası hormon üretimi kesildiği için küçülme eğiliminde olur.
- Büyüme faktörleri : İnsulin-like growth faktör
- Extrasellüler matrix: Myomların büyümesine yolaçar.
RİSK FAKTÖRLERİ
-Irk: Üreme çağındaki her kadında myom oluşabilmesine rağmen siyah
ırk kadınlarında daha sık görülür
-Heredite: Anne ve kızkardeşte myom varsa sizde de myom olma ihtimali
daha yüksektir
-Diğer faktörler:
- Erken adet başlaması
- Vit D eksikliği
- Aşırı alkol tüketimi
- Diet: çok et, az sebze
KOMPLİKASYONLAR
Myomların, kanser ve tehlikeli olmamalarına rağmen hayat kalitesini düşüren sonuçları olabilir
- Ağrı, baskı ve huzursuzluk
- Kansızlık, yorgunluk, halsizlik
GEBELİK ve MYOMLAR
Özellikle submukoz myomlar, kısırlık ve gebelik kaybına yolaçabilir. Gebelik esnasında erken doğum eylemi, gelişme geriliği ve plasenta ayrılmasına yolaçabilir. Doğum sonrasında ise rahim kasılmasını engellediği için şiddetli doğum sonrası kanamalara yolaçabilir.
MYOMLARIN OLUŞUMUNUN ÖNLENMESİ
Myomların gelişimini önleyemeyiz ancak bunların çoğu bir tedavi gerektirmez. Ancak kilomuzu koruyabilirsek ve daha çok sebze/meyve içerikli bir beslenme alışkanlığı myom riskini azaltabilir. Doğum kontrol haplarınında myom riskini azalttığını gösteren çalışmalar mevcuttur.
TANI
Rutin pelvik muayene : Myomlar genellikle rutin jinekolojik muayenelerde tesadüfen tesbit edilir.
Ultrason : Myomların boyutu, lokalizasyonu ve sayısı hakkında bilgi verir.
Kan testleri: Özellikle kanaması olan bir hastanın hemoglobin düzeyi bize kanama düzeyi hakkında bilgi verebilir
MRI: Myomların haritalamasının yapılmasına yardımcı olur ve kitlenin yapısı hakkında bilgi verir.
Histerosonografi: Uterin kaviteye steril sıvı vererek ultrason yapılır ve böylece özellikle kavitede yerleşimli myomların yerleşimlerini belirler.
Histeroskopi: Özellikle submukozal myomların tanısı ve tedavisi için kullanılan bir kamera sistemidir. Sedasyon anestezisi altında direkt rahim içine girilerek myom görülür ve aynı esnada gerekirse çıkartılır.
TEDAVİ
Kadınların çoğunda myomların herhangi bir belirtisi, şikayeti yoktur ve bunlarla birlikte yaşayabilirler. Myomlar kanser değildir. Genellikle yavaş büyürler ve menopoz sonrası küçülürler.
1)İlaç tedavisi
Myomlarda ilaç tedavisi adet düzenini sağlamak ve kanama ve basınç hissini azaltmak için kullanılır. İlaç tedavisi myomları ortadan kaldırmaz.
-GNRH agonistleri ( Lucrin, Zoladex ) : Gnrh analogları estrojen ve progesteron üretimini bloke eder ve hastayı menopoza sokar ve myomun küçülmesini ve aneminin azalmasını sağlar. Hastaların bu ilacı kullandığı süre içinde ateş basması gibi menopozal şikayetleri olur, bu yüzden 6 aydan fazla kullanılmaz.
-Hormonlu spiral ( MİRENA ) : Myoma bağlı kanamayı durdurur, ancak myomun yokolmasını sağlamaz. Aynı zamanda gebe kalmayı önler. Hormonlu spiralleri kullanan kadınların bir kısmında adet kanamaları geçici bir süre olmaz.
-Transamine ( tranexamic asit): Sadece adet döneminde kullanılır ve kanamayı azaltır
-Doğum kontrol hapları: Kanamayı azaltır adetleri düzenler ve ağrıyı azaltır
-Nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar : Hormonal bir tedavi değildir. Adet sırasındaki fazla kanamayı ve ağrıyı azaltır.
2)Non-invaziv yöntemler
-MRI-Guided focused Ultrasound cerrahisi: Uterusun korunduğu, herhangi bir kesi yapılmadan günübirlik yapılan bir işlemdir. MR cihazı içinde yüksek enerji ultrason cihazı ile yapılan bir tedavidir. Myomun küçülmesini sağlar.
3)Minimal-invaziv yöntemler
-Uterin Embolizasyon : Uterusu besleyen damarların küçük partiküllerle ( embolik ajanlar ) tıkanıp myomun kan akımının ve beslenmesinin kesilip, küçülmesini ve ölmesini sağlar.Semptomların azalmasını sağlar. Ancak bu işlem aynı zamanda uterusun ve overlerinde kan akımını bozabilir.
-Radyofrekans yöntemi ile ablasyon : Bu teknikte radyofrekans enerjisi kullanılarak myomun yokedilmesi ve beslenmesini bozulması amaçlanmaktadır. Bu yöntem laparoskopi ve trans-servikal yolla uygulanabilir. Myomun yeri tesbit edildikten sonra ince iğneler ile myomun merkezine girilir ve yaratılan ısı ile myom hasar görür ve yapısı değişir, önümüzdeki 3-12 ay içinde küçülmeye devam eder.
4)Minimal-invaziv Cerrahi yöntemler
Myomektomi, uterusun yerinde bırakılarak sadece myomun çıkartılmasıdır.
-Histeroskopik Myomektomi: Eğer myomlar submukozal yerleşimli yani uterus kavitesinde yerleşimli ise vajinal yoldan rahimağzı genişletildikten sonra bir kamera eşliğinde kaviteye girilir ve myom küçük parçalara ayrılarak dışarı çıkartılır. Uterusun çıkartılmadığı durumlarda, yeni myomların büyümesi her zaman mümkündür.
Submüköz Myom
Histeroskopik Myomektomi
-Laparoskopik veya Robotik Myomektomi : Myomektomi ( sadece myomların çıkartılması ) laparoskopik veya robotik olarak küçük kesilerden yapılabilir. Myomlar, özel cerrahi torbalar içinde küçük parçalara ayrılarak ( morsellasyon ) küçük kesilerden çıkartılır.
Laparoskopik Myomektomi
Laparoskopik Myomektomi
Robotik myomektomi
-Laparoskopik veya Robotik Histerektomi: Uterusun tamamen üzerindeki myomlarla birlikte çıkarılmasıdır. Uterusun çıkartılması myomların kesin tedavisidir. Bu yöntem çocuk sahibi olmuş, menopoza yakın veya menopozdaki kadınlarda, uterusun içi çok sayıda teke tek çıkartılamayacak kadar myomlarla doluysa seçilecek yöntemdir. Uterus gerekirse küçük parçalara ayrılarak vajenden çıkartılır.
5)Geleneksel cerrahi yöntemler
-Abdominal Myomektomi ve Histerektomi: Hastanın karnına yapılan 8-10 cm lik kesilerle myomlar veya uterus
çıkartılır.
Myomların Çıkartılması için MORSELLASYON
Morsellasyon, endoskopik cerrahi sırasında myomların küçük parçalara ayrılıp çıkartılmasıdır. Eğer myom diye düşündüğümüz kitle tanı konmamış bir kanser ise kitleyi parçalarken hastalığın yayılma riskini artırabiliriz. Bu nedenle bu kanser ihtimali çok düşük olsa da ( % 0.2-0.3 ) kitlenin torba içinde parçalanıp çıkartılması veya kitlenin kesi genişletilerek çıkartılması gerekir.
Eğer Gebe kalmak ve çocuk sahibi olmak istiyorsanız ;
Uterin arter embolizasyon ve radyofrekans ablazyon çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda uygun bir seçim değildir. Eğer myom tedavi edilmesi gerekiyorsa, fertiliteyi korumak için seçilmesi gereken tedavi yöntemi Myomektomi ( tercihan laparoskopik veya robotik ) olmalıdır.