Laparoskopik Cerrahi

LAPAROSKOPİK CERRAHİ

Laparoskopi, son 30 yıldır jinekolojide kullanılan, açık cerrahiye ( laparotomi ) alternatif bir cerrahi yöntemdir. Laparoskopide hastanın karnına bakmak için açık cerrahide olduğu gibi büyük kesiler yerine, küçük bir delikten sokulan bir kamera kullanılır. 

Laparoskopik cerrahinin açık cerrahi ile karşılaştırıldığında avantajları:

1.    Hastanede kalış süresinin kısa olması (1-2 gün )

2.    Hızlı iyileşme süresi ve normal günlük aktiviteye hızlı dönüş  ( 5-7 gün )

3.    Ameliyat sonrası ağrının az olması

4.    Daha az antibiotik ve ağrı kesici ilaç gereksinimi

5.    Ameliyat sırasında kan kaybının çok daha az olması

6.    Küçük kesi izleri ( Kozmetik avantajlar)

7.    Kanser ameliyatları sonrası eğer gerekirse ışın tedavisi (radyoterapi) veya ilaç tedavisine(kemoterapi) geç  

       kalmadan başlama olanağı

Laparoskopik cerrahi, hastalara  belirgin konfor ve hayat kalitesi sunmaktadır. Bu olanaklardan yararlanmak bütün kadınların hakkıdır. Elbetteki laparoskopinin bütün bu avantajlarının yanında diğer cerrahi yöntemlerde olduğu gibi riskleri ve komplikasyonları da vardır. Bir laparoskopik cerrahın yetişmesi uzun yıllar alır. Özellikle deneyimsiz merkezlerde ciddi damar ve barsak komplikasyonları meydana gelebilir. Bu nedenle, doktor ve hasta seçiminin ve hazırlığının çok iyi yapılması gerekir.

LAPAROSKOPİ ENDİKASYONLARI

Laparoskopi, hem tanısal hemde tedavi amaçlı kullanılabilir. Jinekolojik yapılması gereken her türlü ameliyat deneyimli ellerde laparoskopik olarak yapılabilir.

Laparoskopinin kullanıldığı alanlar:

Tanısal: 

  • Açıklanamayan pelvik ağrı
  • Açıklanamayan infertilite

Tedavi amaçlı :

  • Anormal uterin kanamalar
  • Endometriozis
  • Myoma uteri
  • Over kistleri ve tümörleri
  • Ektopik (dış ) gebelik
  • Pelvik ve tuboovarian abse
  • İnfertilite (kısırlık )
  • Rahim veya vajen sarkması ve idrar kaçırma
  • Jinekolojik kanserler

LAPAROSKOPİK YAPILAN JİNEKOLOJİK AMELİYATLAR ;

  • Laparoskopik Histerektomi (rahimin çıkartılması)
  • Laparoskopik Kistektomi ( over kistlerinin çıkartılması )
  • Laparoskopik Dış gebelik ameliyatları ( dış gebeliğin temizlenmesi )
  • Laparoskopik Endometriozis cerrahisi ( endometriozisin temizlenmesi )
  • Laparoskopik Ooforektomi ( yumurtalığın çıkartılması )
  • Laparoskopik Salpenjektomi ( tüplerin çıkartılması )
  • Laparoskopik Myomektomi ( myomların çıkartılması )
  • Laparoskopik Adezyolizis ( yapışıklıkların açılması )
  • Laparoskopik Tüp ligasyonu ( tüplerin bağlanması )
  • Laparoskopik Tüplerin açılması
  • Laparoskopik Sakrokolpopeksi (rahim sarkmasının düzeltilmesi)
  • Laparoskopik Burch ( idrar kaçırmanın düzeltilmesi )
  • Laparoskopik Radikal Histerektomi ( kanserli hastada rahmin alınması)
  • Laparoskopik Lenfadenektomi (kanserli hastalarda lenf bezlerinin çıkartılması )
  • Laparoskopik Omentektomi

Laparoskopik cerrahi, genel anestezi altında yapılır. Göbek içine yapılan yaklaşık 1 cm’lik kesiden bir iğne yardımıyla karın boşluğu gazla şişirilir ve göbekten karın içine bir trokar yerleştirilerek kamera içeri sokulur ve karın içindeki görüntü hastanın karnı açılmadan bir ekrana  yansıtılır. Cerrah organları, kameranın büyütme ve yakınlaştırma özelliğini de kullanarak net bir sekilde görebilir. Daha sonra hastanın kasık bölgesinde yapılan 5 veya 3 mm lik kesilerden sokulan 2 veya 3 adet trokar ve cerrahi aletler ile ekrandaki 2 veya 3 boyutlu görüntüye bakılarak ameliyat yapılır. Böylece açık cerrahide yapılan ameliyatın aynısı, sadece birkaç küçük delikten yapılmış olur.

Hastanın ameliyattan önce 6 saatlik bir açlık süresi anestezi açısından gereklidir. Bazı komplike ameliyatlardan önce barsakların temizliği gerekebilir. Ameliyat esnasında mesane komplikasyonlarını önlemek ve idrar çıkışını takip etmek için geçici süreyle idrar yoluna sonda takılır. Ameliyat boyunca, hasta 20-30 derece başaşağı pozisyonda kalır ve bu süre ne kadar uzun olursa ameliyat sonrası hastalarda omuz ağrısı olma ihtimali artar

LAPAROSKOPİDEN SONRA İYİLEŞME 

Laparoskopik ameliyattan sonra, anestezinin etkileri geçene kadar anestezi dinlenme odasında tutulduktan sonra hasta odasına çıkar. Vital bulguları hemşireler tarafından kontrol edilir.  4-6 saat ağızdan birşey almayacağı için damar yolunda serum mevcut olacaktır. Bu esnada ayağa kalkacak hale gelene kadar 4-6 saat idrar yolunda kateter duracaktır. Bu süre icinde hastanın biraz ağrısı ve bulantısı olabilir. Bunları azaltmak icin gerekli ilaçlar serum yoluyla verilir. Ameliyatın zorluk derecesine göre 8-48 saat içinde hasta evine gönderilebilir ve genellikle 5-10 gün icinde normal günlük iş ve sosyal hayatına dönebilir.  

Laparoskopide ciddi komplikasyonlar nadirdir. Ancak hastaneden çıktıktan sonra bazı durumlarda mutlaka doktorun araması gerekir :

  • Çok şiddetli karın ağrısı
  • Uzamış bulantı ve kusma
  • Ateşin 38 derece ve üzerine çıkması
  • Kesi yerinden kanama ve püy gelmesi
  • İdrar yaparken ağrı veya idrar yapamama
  •  24 saati geçtiği halde barsak hareketlerinin olmaması, şişkinlik ve ağrı

LAPAROSKOPİNİN RİSKLERİ

Ciddi komplikasyon görülme riski düşüktür; Bu komplikasyonların bir kısmı ameliyat sırasında farkedilir ve tamir edilir. Bir kısmı ise hastanın ameliyat sonrası takibinde ortaya çıkar.

  • Büyük damar yaralanmaları ve kanama
  • Barsak yaralanmaları
  • Mesane ve üreter yaralanmaları
  • Sinir hasarları
  • Tromboz ( damar pıhtısı ) oluşumu 

LAPAROSKOPİYİ KISITLAYAN, ZORLAŞTIRAN VE KOMPLİKASYONLARA YOLAÇABİLECEK DURUMLAR

Kesin olarak laparoskopi mutlak yapılmamalı denilen bir durum yoktur. Bu karar cerrahın tecrübesine göre değişir. Ancak bazı durumlarda laparoskopi yapılması hastada ciddi komplikasyonlara yolaçabilir. Bu risklerin iyi bilinmesi ve hasta seçiminin ona göre dikkatle yapılması gerekir.

Daha önce geçirilmiş olan abdominal cerrahiler:  

Bazı büyük karın ameliyatlarından sonra ( örnek: açık cerrahi ile barsak perforasyonu, karın zarı iltihabı veya kanseri nedeniyle yapılmış ameliyatlar ) karın içinde ciddi barsak ve omentum yapışıklıkları olabilir.  Laparoskopi ucu keskin enstrumanların karın içine kör olarak sokulmasını gerektirdiğinden bu yapışıklıklar laparoskopi uygulamasında ciddi komplikasyon riskini  artırabilir.  Bu riski azaltmanın yollarından biri açık teknikle laparoskopi yapmaktır.

Morbid obesite ( BMI>45) :

Karın duvarındaki çok fazla yağ dokusu nedeniyle laparoskopi ile hastanın karnına girmek zor olabilir ve daha uzun trokarlara ihtiyaç duyulur. Obesite, hastaların uzun süre başaşağı durmasına ( trendelenburg pozisyonu ) ve karın içi gaz basıncının artmasına izin vermeyebilir.  Ameliyat sırasında karın içindeki yoğun yağ dokusu ve barsaklar, görüş alanımızı bozabilir.  Aslında bu hastalarda açık cerrahide çok zordur ve ciddi kesi yeri komplikasyonlarına neden olur.

İleri yaş ve ciddi sistemik hastalıkların ( kalp ve damar hastalıkları vs) varlığı:

İleri yaş hastalara genellikle ameliyatı komplike edecek sistemik kardiovasküler ve akciğer hastalıkları ve diabet eşlik edebilir. Bu nedenle uzun süreli hastanın başaşaği duracağı ve solunum fonksiyonlarını etkileyebilecek bu cerrahi yöntem bazen uygun olmayabilir. 

  Laparoskopik Histerektomi

 

  Laparoskopik Salpingostomi ( Dış gebelik ameliyatı )

 

  Laparoskopik Salpingostomi

 

   Laparoskopik Adezyolizis

  Laparoskopik Pelvik Lenfadenektomi

 

  Laparoskopik Omentektomi